Susza to jedno z największych wyzwań, z jakimi mierzą się rolnicy na całym świecie. Coraz częstsze okresy bezdeszczowe prowadzą do spadku plonów, pogorszenia jakości gleby i niepewności finansowej. Badania, które zostały przeprowadzone przez IUNG – PIB, wskazują na to, że w przypadku zbóż ozimych bardzo duże straty wiążą się z suszą w trakcie kłoszenia. Jeśli roślinom zabraknie wody w okresie od kłoszenia do fazy dojrzałości mlecznej ziarna, to straty mogą wynieść przynajmniej ok. 30 proc. potencjalnego plonu. Na szczęście istnieje wiele skutecznych metod, które pomagają ograniczyć skutki niedoboru wody i poprawić odporność roślin.
Kluczowym elementem walki z suszą jest umiejętne zarządzanie wilgocią w glebie. Dzięki odpowiednim praktykom agrotechnicznym można ograniczyć parowanie wody, poprawić jej retencję i sprawić, że rośliny lepiej zniosą trudne warunki.
Ściółkowanie to jeden z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów na ograniczenie strat wilgoci. Stosowanie warstwy organicznej, takiej jak słoma, kompost lub trociny, pozwala zmniejszyć parowanie, a jednocześnie ograniczyć rozwój chwastów, które konkurują z uprawami o wodę. W przypadku upraw intensywnych można sięgnąć po syntetyczne folie, które dodatkowo stabilizują temperaturę gleby.
Zminimalizowanie zabiegów uprawowych, czyli ograniczenie orki i stosowanie metod bezorkowych, również przynosi korzyści. Nieprzerywana struktura gleby sprzyja lepszemu wchłanianiu i magazynowaniu wody, co ma ogromne znaczenie w czasie suszy. Świetnym rozwiązaniem jest także wysiew roślin okrywowych, takich jak koniczyna czy lucerna. Poplony poprawiają strukturę gleby, zwiększają jej zdolność do zatrzymywania wilgoci i chronią przed erozją. Na terenach nachylonych warto zastosować uprawę konturową i tarasowanie, które spowalniają odpływ wody i poprawiają jej przesiąkanie w głąb gleby.
Rotacja upraw również może odegrać istotną rolę w ograniczaniu skutków suszy. Uprawianie roślin o głębokim systemie korzeniowym, takich jak lucerna czy słonecznik, poprawia porowatość gleby i umożliwia lepsze gromadzenie wody dla kolejnych upraw.
Odpowiednie nawożenie to klucz do utrzymania zdrowych i odpornych roślin. Składniki odżywcze nie tylko wspomagają wzrost, ale również pomagają roślinom lepiej radzić sobie ze stresem wodnym. Nawozy bogate w potas są szczególnie ważne w okresach suszy. Potas reguluje otwieranie i zamykanie aparatów szparkowych, co pozwala ograniczyć nadmierną utratę wody przez rośliny. Zastosowanie nawozów krzemowych wzmacnia ściany komórkowe roślin i ogranicza transpirację, co czyni je bardziej odpornymi na wysokie temperatury i niedobory wody. Kompost i obornik to doskonałe źródła materii organicznej, które poprawiają strukturę gleby i zwiększają jej zdolność do magazynowania wody. Dzięki nim gleba dłużej zatrzymuje wilgoć, co w bezpośredni sposób przekłada się na lepszy wzrost upraw.
Coraz większą popularność zyskują również biostymulatory, takie jak ekstrakty z alg morskich, aminokwasy czy preparaty mikrobiologiczne. Stosowanie ich poprawia rozwój systemu korzeniowego i zwiększa odporność roślin na suszę. Dodatkowym wsparciem są hydrożele, czyli polimery zatrzymujące wodę, które stopniowo uwalniają wilgoć do korzeni roślin. To rozwiązanie szczególnie przydatne na glebach lekkich i piaszczystych.
Odpowiednie planowanie to podstawa skutecznej ochrony upraw przed suszą. Kluczowe znaczenie ma wczesne monitorowanie zagrożenia. Korzystanie z prognoz pogody oraz czujników wilgotności gleby pozwala szybko reagować na zmieniające się warunki i podejmować właściwe decyzje.
Systemy nawadniania powinny być dostosowane do potrzeb upraw. Nawadnianie kropelkowe pozwala oszczędzać wodę i dostarczać ją bezpośrednio do strefy korzeniowej roślin. Techniki nawadniania deficytowego, polegające na podlewaniu tylko w kluczowych fazach wzrostu, mogą znacząco zmniejszyć straty w plonach przy ograniczonych zasobach wody.
Wybór odmian odpornych na suszę to kolejny istotny element strategii. Coraz więcej firm nasiennych oferuje odmiany o zwiększonej efektywności wykorzystania wody, co pozwala uzyskać lepsze plony nawet w trudnych warunkach klimatycznych.
Aby zapewnić roślinom optymalne warunki do wzrostu, warto także odpowiednio planować nawożenie i stosowanie biostymulatorów. Aplikowanie ich w kluczowych momentach cyklu wegetacyjnego sprawia, że rośliny lepiej radzą sobie z niedoborem wody. Pasy wiatrochronne mogą dodatkowo ograniczyć straty wilgoci. Sadzenie drzew i krzewów wokół pól uprawnych zmniejsza parowanie, chroni glebę przed erozją i tworzy korzystne mikroklimaty.
Susza to poważne wyzwanie dla rolników, ale dzięki odpowiednim praktykom można skutecznie ograniczyć jej skutki. Wdrożenie metod poprawiających retencję wilgoci w glebie, zastosowanie właściwych nawozów i biostymulatorów oraz strategiczne zarządzanie zasobami wodnymi pozwala utrzymać plony na satysfakcjonującym poziomie. Jeśli zmagasz się z tym problemem, skontaktuj się z doradcami Max Grain, którzy chętnie pomogą wdrożyć najlepsze rozwiązania przeciwdziałające temu problemowi.
Nowoczesne technologie i innowacyjne rozwiązania dają rolnikom coraz większe możliwości w walce z trudnymi warunkami atmosferycznymi. Odpowiednie planowanie i dostosowanie metod uprawy do zmieniającego się klimatu to klucz do sukcesu w produkcji rolnej.
Rok 2025 przynosi istotne zmiany w systemie dotacji rolniczych w Polsce. W ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) dopłaty bezpośrednie pozostają kluczowym instrumentem wsparcia rolników, zapewniając im stabilne finansowanie działalności rolniczej. Jednak w obliczu rosnących wyzwań klimatycznych i społecznych, mechanizm ten przechodzi ewolucję, kładąc większy nacisk na warunkowość oraz innowacyjne narzędzia ekologiczne.
W 2025 roku system dopłat bezpośrednich zostaje utrzymany, jednak wprowadzono kilka istotnych zmian dostosowujących wsparcie do nowych realiów rynkowych i regulacyjnych. Rolnicy będą zobowiązani do przestrzegania norm prawa pracy, zasad BHP oraz regulacji dotyczących bezpieczeństwa w gospodarstwach, a naruszenia mogą skutkować redukcją dopłat nawet o 10%. Dodatkowo planowane jest zwiększenie minimalnego progu powierzchniowego uprawniającego do wsparcia, co może oznaczać, że gospodarstwa rolne o powierzchni poniżej 1 ha nie spełnią nowych kryteriów.
Ekoschematy, o których już wspominaliśmy, pozostają filarem nowego systemu wsparcia rolnictwa. To narzędzie finansowania, które premiuje rolników za wdrażanie praktyk przyczyniających się do ochrony środowiska, bioróżnorodności i klimatu.
Istotną dla wielu naszych partnerów informacją jest Program „Młody Rolnik”, który w 2025 roku będzie jednym z kluczowych narzędzi wsparcia dla młodych rolników rozpoczynających działalność. Premie finansowe do 200 tys. zł mogą być przeznaczone na inwestycje w rozwój gospodarstwa, zakup maszyn rolniczych, budowę infrastruktury czy modernizację produkcji rolnej.
Nabór wniosków do programu trwa do 2 września 2025, dlatego warto odpowiednio wcześnie przygotować dokumentację i plan inwestycyjny.
Program „Rozwój Małych Gospodarstw” w 2025 roku to istotne wsparcie dla rolników posiadających mniejsze gospodarstwa, których celem jest zwiększenie konkurencyjności i rentowności poprzez inwestycje w rozwój i modernizację.
Program ten stanowi szansę na dynamiczny rozwój małych gospodarstw rolnych, umożliwiając im konkurowanie na rynku rolno-spożywczym.
W 2025 roku zwiększona zostanie premia za praktyki proekologiczne, oferując wyższe wsparcie dla rolników wdrażających zaawansowane rozwiązania w zakresie rolnictwa regeneratywnego.
Wykorzystanie dostępnych środków wymaga strategicznego podejścia, znajomości nowych regulacji oraz wdrażania innowacyjnych rozwiązań. Skuteczne zarządzanie funduszami pozwoli rolnikom nie tylko zwiększyć efektywność produkcji rolnej, ale także dostosować gospodarstwa do zmieniających się warunków rynkowych i środowiskowych. Warto na bieżąco śledzić aktualizacje programów wsparcia, aby w pełni wykorzystać ich potencjał finansowy i możliwości inwestycyjne.
