Susza to jedno z największych wyzwań, z jakimi mierzą się rolnicy na całym świecie. Coraz częstsze okresy bezdeszczowe prowadzą do spadku plonów, pogorszenia jakości gleby i niepewności finansowej. Badania, które zostały przeprowadzone przez IUNG – PIB, wskazują na to, że w przypadku zbóż ozimych bardzo duże straty wiążą się z suszą w trakcie kłoszenia. Jeśli roślinom zabraknie wody w okresie od kłoszenia do fazy dojrzałości mlecznej ziarna, to straty mogą wynieść przynajmniej ok. 30 proc. potencjalnego plonu. Na szczęście istnieje wiele skutecznych metod, które pomagają ograniczyć skutki niedoboru wody i poprawić odporność roślin.
Kluczowym elementem walki z suszą jest umiejętne zarządzanie wilgocią w glebie. Dzięki odpowiednim praktykom agrotechnicznym można ograniczyć parowanie wody, poprawić jej retencję i sprawić, że rośliny lepiej zniosą trudne warunki.
Ściółkowanie to jeden z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów na ograniczenie strat wilgoci. Stosowanie warstwy organicznej, takiej jak słoma, kompost lub trociny, pozwala zmniejszyć parowanie, a jednocześnie ograniczyć rozwój chwastów, które konkurują z uprawami o wodę. W przypadku upraw intensywnych można sięgnąć po syntetyczne folie, które dodatkowo stabilizują temperaturę gleby.
Zminimalizowanie zabiegów uprawowych, czyli ograniczenie orki i stosowanie metod bezorkowych, również przynosi korzyści. Nieprzerywana struktura gleby sprzyja lepszemu wchłanianiu i magazynowaniu wody, co ma ogromne znaczenie w czasie suszy. Świetnym rozwiązaniem jest także wysiew roślin okrywowych, takich jak koniczyna czy lucerna. Poplony poprawiają strukturę gleby, zwiększają jej zdolność do zatrzymywania wilgoci i chronią przed erozją. Na terenach nachylonych warto zastosować uprawę konturową i tarasowanie, które spowalniają odpływ wody i poprawiają jej przesiąkanie w głąb gleby.
Rotacja upraw również może odegrać istotną rolę w ograniczaniu skutków suszy. Uprawianie roślin o głębokim systemie korzeniowym, takich jak lucerna czy słonecznik, poprawia porowatość gleby i umożliwia lepsze gromadzenie wody dla kolejnych upraw.
Odpowiednie nawożenie to klucz do utrzymania zdrowych i odpornych roślin. Składniki odżywcze nie tylko wspomagają wzrost, ale również pomagają roślinom lepiej radzić sobie ze stresem wodnym. Nawozy bogate w potas są szczególnie ważne w okresach suszy. Potas reguluje otwieranie i zamykanie aparatów szparkowych, co pozwala ograniczyć nadmierną utratę wody przez rośliny. Zastosowanie nawozów krzemowych wzmacnia ściany komórkowe roślin i ogranicza transpirację, co czyni je bardziej odpornymi na wysokie temperatury i niedobory wody. Kompost i obornik to doskonałe źródła materii organicznej, które poprawiają strukturę gleby i zwiększają jej zdolność do magazynowania wody. Dzięki nim gleba dłużej zatrzymuje wilgoć, co w bezpośredni sposób przekłada się na lepszy wzrost upraw.
Coraz większą popularność zyskują również biostymulatory, takie jak ekstrakty z alg morskich, aminokwasy czy preparaty mikrobiologiczne. Stosowanie ich poprawia rozwój systemu korzeniowego i zwiększa odporność roślin na suszę. Dodatkowym wsparciem są hydrożele, czyli polimery zatrzymujące wodę, które stopniowo uwalniają wilgoć do korzeni roślin. To rozwiązanie szczególnie przydatne na glebach lekkich i piaszczystych.
Odpowiednie planowanie to podstawa skutecznej ochrony upraw przed suszą. Kluczowe znaczenie ma wczesne monitorowanie zagrożenia. Korzystanie z prognoz pogody oraz czujników wilgotności gleby pozwala szybko reagować na zmieniające się warunki i podejmować właściwe decyzje.
Systemy nawadniania powinny być dostosowane do potrzeb upraw. Nawadnianie kropelkowe pozwala oszczędzać wodę i dostarczać ją bezpośrednio do strefy korzeniowej roślin. Techniki nawadniania deficytowego, polegające na podlewaniu tylko w kluczowych fazach wzrostu, mogą znacząco zmniejszyć straty w plonach przy ograniczonych zasobach wody.
Wybór odmian odpornych na suszę to kolejny istotny element strategii. Coraz więcej firm nasiennych oferuje odmiany o zwiększonej efektywności wykorzystania wody, co pozwala uzyskać lepsze plony nawet w trudnych warunkach klimatycznych.
Aby zapewnić roślinom optymalne warunki do wzrostu, warto także odpowiednio planować nawożenie i stosowanie biostymulatorów. Aplikowanie ich w kluczowych momentach cyklu wegetacyjnego sprawia, że rośliny lepiej radzą sobie z niedoborem wody. Pasy wiatrochronne mogą dodatkowo ograniczyć straty wilgoci. Sadzenie drzew i krzewów wokół pól uprawnych zmniejsza parowanie, chroni glebę przed erozją i tworzy korzystne mikroklimaty.
Susza to poważne wyzwanie dla rolników, ale dzięki odpowiednim praktykom można skutecznie ograniczyć jej skutki. Wdrożenie metod poprawiających retencję wilgoci w glebie, zastosowanie właściwych nawozów i biostymulatorów oraz strategiczne zarządzanie zasobami wodnymi pozwala utrzymać plony na satysfakcjonującym poziomie. Jeśli zmagasz się z tym problemem, skontaktuj się z doradcami Max Grain, którzy chętnie pomogą wdrożyć najlepsze rozwiązania przeciwdziałające temu problemowi.
Nowoczesne technologie i innowacyjne rozwiązania dają rolnikom coraz większe możliwości w walce z trudnymi warunkami atmosferycznymi. Odpowiednie planowanie i dostosowanie metod uprawy do zmieniającego się klimatu to klucz do sukcesu w produkcji rolnej.
